Fatih Sultan Mehmed Dönemi Yenilikler

Fatih Sultan Mehmed Dönemi Yenilikler

Fatih, askeri başarılarla Osmanlı Devleti'ni
büyük bir imparatorluğa dönüştürdü. Bilime, tarihe ve felsefeye özel
ilgi gösterdi. Türkçe'den başka Arapça, Latince ve Yunanca kitaplardan
oluşan özel bir kütüphanesi vardı. "Avni" takma adıyla şiirler yazdı.
Şiirleri Fatih Divanı (1944), Fatih’in Şiirleri (1946), Fatih ve
Şiirleri (1959) gibi adlar altında basıldı. Bilim adamlarını ve
edebiyatçıları destekleyen Fatih, nesir ustası Sinan Paşa ile şair Ahmed
Paşa'yı vezirliğe kadar yükseltti. Ünlü matematikçi ve astronomi
bilgini Ali Kuşçu'nun İstanbul'a kalmasını sağladı. Fatih, İtalyan
ressam Gentile Bellini'yi 1479'da İstanbul'a getirterek resimlerini
yaptırdı.

Fatih, Osmanlı Devleti’ne düzenli ve sürekli bir yapı kazandırmak için
önemli düzenlemeler yaptı. Yönetim, maliye ve hukuk alanında koyduğu
kuralları içeren Fatih Kanunnamesi, sonraki dönemde de yürürlükte kaldı.
Bu kanunname, tahta çıkan padişaha devletin geleceği için kardeşlerini
öldürme hakkı veriyordu. Fatih’in Osmanlı devlet düzenine ilişkin temel
ilkelerin pek çoğu, Tanzimat dönemine kadar geçerliliğini korudu.
Fatih’in saltanatı döneminde Osmanlı ülkesinde 500'den fazla mimari yapı
yapıldı. Onun adına yapılan en önemli yapı, İstanbul'da bir cami ile
medrese, kitaplık, imarethane (aşevi), darüşşifa (hastane), hamam,
kervansaray gibi birimleri kapsayan Fatih Külliyesi’dir.


Eğitim ve Kültür

Fatih Sultan Mehmed'in tarihteki en önemli yanlarından birisi de eğitime
verdiği önem olmuştur. Üniversite anlamında Osmanlı tarihinde ve dünya
tarihinde bilinen en eski eğitim kurumlarından olan Sahn-ı Seman'ı
kurmuştur. Sahn-i Seman İstanbul'un ilk Türk yükseköğretim kurumudur.
Sahn-ı Semân medreseleri Fatih Külliyesi içindeki en yüksek düzeyli
medreseler idiler. Sahn-ı Semân'ın eğitim müfredatının
hazırlayıcılarından çağın önemli bilim adamı Ali Kuşçu'dur. Medreselerde
Ali Kuşçu tarafından düzenlenen bir okutma planının olduğu, hattâ bunun
“Kânûnnâme” şeklinde yapıldığı bilinmekle birlikte, ama bugüne kadar
incelemesi yapılan Osmanlı arşiv belgeleri arasında ele
geçirilememiştir. Bu kanunnamenin aslının 1918 yılında külliyede çıkan
yangınla yok olması da olasıdır. Sahn-ı Semân, Kanuni tarafından açılan
Süleymaniye medresleri zamanına kadar nakli ve akli bilimlerde öğrenci
yetiştirmekteydi. Kanuni devrinde bu medreseler şer'î ilimler ihtisası
yapılan medreseler olmuşlar, Süleymaniye medreseleri de aklî ilimlerin
ihtisas yeri olmuştur.

Tüm bunların yanısıra Fatih Sultan Mehmet şair yönüyle de tanınmıştır.